choroba Addisona
Photo Tumisu/ pixabay

Choroba Addisona (cisawica) to przewlekłe nieuleczalne schorzenie, charakteryzujące się niedoczynnością nadnerczy, w konsekwencji czego dochodzi do zaburzenia wydzielania hormonów steroidowych, takich jak kortyzol i aldosteron. Kortyzol to hormon stresu, którego stężenie wzrasta w sytuacjach stresowych, tym samym motywując organizm do obrony czy ucieczki. Aldosteron reguluje stężenie sodu i potasu (elektrolity). Nadnercza oprócz hormonów steroidowych wytwarzają też niewielkie ilości hormonów płciowych\androgenów.

Nad nerkami znajduje parzysty narząd\gruczoł nazywany nadnerczem. Pełni bardzo ważną rolę w organizmie ludzkim, ponieważ wytwarza hormony, niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu ludzkiego.

ból pleców
Photo gpointstudio/ freepik

Choroba Addisona – podstawowe objawy choroby

Pierwotnej niedoczynności kory nadnerczy towarzyszą następujące symptomy:

  • osłabienie siły mięśniowej
  • zmęczenie
  • ciemne zabarwienie skóry
  • utrata masy ciała
  • brak łaknienia
  • niedociśnienie
  • niski poziom cukru we krwi
  • nudności
  • wymioty
  • owrzodzenia w jamie ustnej
  • łaknienie soli.

Objawy neuropsychiatryczne w chorobie Addisona:

  • drażliwość lub depresja
  • uczucie zmęczenia
  • zaburzenia snu.

Nieleczona pierwotna niedoczynność kory nadnerczy może wywołać ostrą niewydolność nadnerczy, nazywaną kryzysem Addisona, któremu towarzyszą następujące objawy:

  • omamy wzrokowe i słuchowe
  • majaczenie
  • osłabienie, zmęczenie
  • dezorientacja
  • stany lękowe
  • utrata przytomności
  • gorączka
  • nagły ból w dolnej części pleców, brzucha lub kończyn dolnych.

Kryzys choroby Addisona jest sytuacją kryzysową, zagrażającą życiu, dlatego wymaga natychmiastowej interwencji medycznej.

Co powoduje chorobę Addisona?

Ze względu na przyczynę niedoczynność kory nadnerczy dzieli się na pierwotną oraz wtórną. Wybór metody leczenia zależy od typu, który występuje u pacjenta.

  • Pierwotna niedoczynność kory nadnerczy – choroba Addisona

Pierwotna niedoczynność kory nadnerczy to patologiczny stan w nadnerczach, charakteryzujący się zaburzeniem wytwarzania kortyzolu i aldosteronu. Jest spowodowany autoimmunologicznym zniszczeniem kory nadnerczy. Choroby autoimmunologiczne to grupa chorób, w których układ odpornościowy przez pomyłkę atakuje i niszczy własne tkanki i komórki.

plecy
Photo Racol_studio/ freepik

Inne przyczyny cisawicy:

  • długotrwałe zażywanie glikokortykoidów (np. prednizon)
  • infekcje w organizmie
  • choroba nowotworowa i guzy
  • stosowanie leków rozrzedzających krew do kontroli krzepnięcia krwi.

Wtórna niedoczynność kory nadnerczy

Główną przyczyną wtórnej niedoczynności nadnerczy jest zaburzenie wytwarzania przez przysadkę mózgową hormonu adrenokortykotropowego (ACTH). Pobudza korę nadnerczy do produkcji glikokortykosteroidów, hormonów płciowych oraz aldosteronu. Wtórna niewydolność nadnerczy może wystąpić w przypadku, jeżeli pacjent nie zażywa kortykosteroidów, które łagodzą objawy chorób przewlekłych.

Inne przyczyny wtórnej niewydolności kory nadnerczy:

  • guzy
  • stosowanie niektórych leków
  • choroby genetyczne
  • urazy mózgu.

Kto jest szczególnie narażony na chorobę Addisona?

Choroba Addisona może dotknąć każdego, niezależnie od płci i wieku, ale istnieją grupy podwyższonego ryzyka, do których się zalicza pacjentów:

  • z chorobą nowotworową
  • cukrzycą typu 1 lub chorobą Gravesa-Basedowa
  • przyjmujących leki rozrzedzające krew
  • mających przewlekłe infekcje, na przykład gruźlicę.

Choroba Addisona – diagnostyka

W celu rozpoznania choroby Addisona lekarz najpierw przeprowadzi wywiad, podczas którego zapyta pacjenta o objawy i przebieg choroby oraz badanie fizykalne. Później prawdopodobnie zleci wykonanie badań laboratoryjnych w celu określenia poziomu stężenia sodu, potasu, kortyzolu i hormonu ACTH. Może też zlecić badania obrazowe.

mikroskop
Photo freepik/ freepik

Choroba Addisona – metody leczenia

Leczenie cisawicy trwa przez całe życie. Polega na zastąpieniu kortyzolu podawanym doustnie hydrokortyzonem. Podawanie doustne fludrokortyzonu uzupełnia aldosteron. Pacjenci powinni mieć zawsze przy sobie dawkę hydrokortyzonu oraz kartę nagłego wypadku w przypadku kryzysu Addisona.

Alternatywne metody leczenia

Pacjenci z chorobą Addisona powinni unikać sytuacji stresowych, ponieważ stres stymuluje nadnercze do produkcji kortyzolu. Warto rozważyć alternatywne sposoby na pokonanie stresu, takie jak joga czy medytacja.

Choroba Addisona – rokowania

Cisawica jest chorobą nieuleczalną, ale stosowanie terapii zastępczej w celu zapobiegania ostrej niedoczynności nadnerczy znacznie poprawia długość i jakość życia pacjenta.

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Please enter your comment!
Please enter your name here