Ucho pływaka to choroba uszu, charakteryzująca się zapaleniem małżowiny i zewnętrznego przewodu słuchowego, którego przyczyną są patogeny, znajdujące się w wodzie. Dochodzi do niej w wyniku długotrwałego przebywania w wodzie. Zalegająca w uchu woda powoduje stan zapalny, obrzęk czy podrażnienie przewodu słuchowego, ponieważ wilgoć stwarza idealne warunki do rozmnażania się bakterii i grzybów, które powodują infekcje.
Ucho pływaka dotyka przede wszystkim dzieci i nastolatków, szczególnie tych, którzy często przebywają w wodzie. Choroba najczęściej wywołuje ostry stan zapalny, który w przypadku podjęcia właściwego leczenia, ustępuje w ciągu 7-14 dni. Rzadko, kiedy wywołuje przewlekłe zapalenie ucha zewnętrznego, nazywane przewlekłym uchem pływaka.
Spis Treści
Przewlekłe ucho pływaka – przyczyny
Woskowina, wydzielana w przewodzie słuchowym, oczyszcza, nawilża i chroni zewnętrzny przewód słuchowy przed drobnoustrojami i grzybami. W przypadku częstego przebywania w wodzie woskowina jest wymywana. Bez odpowiedniej ochrony bakterie mogą dostać się do ucha i spowodować infekcję.
Najczęstsze przyczyny przewlekłego ucha pływaka:
- długotrwałe przebywanie w wodzie i przedostawanie się wody do uszu
- uraz spowodowany usunięciem woskowiny
- przedostanie się substancji chemicznych z kosmetyków (na przykład lakier do włosów) do ucha zewnętrznego, które powodują podrażnienia
- ciała obce w uchu
- uszkodzenie skóry przez drapanie (samookaleczenie)
- nieleczone ostre zapalenie ucha zewnętrznego.
Przewlekłe ucho pływaka – czynniki ryzyka
Przewlekłe zapalenie zewnętrznego przewodu słuchowego prawdopodobnie najczęściej dotyka dzieci, ponieważ mają one wąski przewód słuchowy, co ułatwia zaleganie wody w uchu zewnętrznym.
Inne czynniki ryzyka przewlekłego zapalenia ucha zewnętrznego:
- częste przebywanie w wodzie (basen)
- noszenie aparatu słuchowego, zbyt głębokie wkładanie słuchawek do ucha, niewłaściwie dobrany czepek
- łuszczyca, egzema lub łojotok.
Ostre zapalenie ucha zewnętrznego przybiera postać przewlekłą w następujących przypadkach:
- odmienności budowy anatomicznej ucha, które uniemożliwiają leczenie, co przyczynia się do nawracających infekcji ucha zewnętrznego
- reakcja alergiczna na krople do uszu zawierające antybiotyk
- współwystępowanie infekcji grzybiczej i bakteryjnej.
Przewlekłe zapalenie ucha zewnętrznego – objawy
Początkowo chory ma typowe objawy ostrego zapalenia ucha zewnętrznego, takie jak:
- swędzenie w obrębie ucha zewnętrznego
- ból ucha, szczególnie w trakcie żucia
- uczucie zatkanego ucha
- gorączka
- powiększone węzły chłonne.
Charakterystyczne symptomy, które wskazują na stan przewlekły:
- nawracające infekcje
- objawy ostrego zapalenia zewnętrznego przewodu słuchowego utrzymujące się ponad trzy miesiące.
Przewlekłe zapalenie ucha zewnętrznego – powikłania
Nieleczone ucho pływaka może prowadzić do:
- utraty słuchu
- rozprzestrzeniania się infekcji na chrząstki, skórę, nerwy, tkankę łączną
- malignant external otitis – proces zapalny, który obejmuje zewnętrzny przewód słuchowy i koście podstawy czaszki. Najczęściej dotyka seniorów, cierpiących na cukrzycę lub obniżoną odporność.
Przewlekłe ucho pływaka – rozpoznanie
W celu rozpoznania przewlekłego zapalenia ucha zewnętrznego lekarz rodzinny z pewnością przeprowadzi wywiad, wymaz z ucha, który pozwala wykryć patogen, który spowodował zapalenie oraz badanie z użyciem otoskopu (narzędzie do wziernikowania ucha) w celu wykrycia następujących objawów przewlekłego ucha pływaka:
- zaczerwienie błony bębenkowej
- zmieniona skóra zewnętrznego przewodu słuchowego (łuszczenie się)
- zalegająca woskowina.
Jeżeli po wykonaniu badania otoskopowego, diagnoza zostanie potwierdzona, lekarz rodzinny prawdopodobnie skieruje pacjenta do otolaryngologa (specjalista od uszu, gardła i nosa). Otolaryngolog może określić, czy źródło zakażenia znajduje się w uchu środkowym, czy w uchu zewnętrznym. Zapalenie ucha środkowego wymaga innego rodzaju leczenia.
Przewlekłe zapalenie ucha zewnętrznego – metody leczenia
Z pewnością, jak i w przypadku leczenia ostrego zapalenia ucha zewnętrznego, lekarz wypisze odpowiednie krople z antybiotykiem, które uniemożliwiają namnażanie się patogenów. Antybiotykoterapia trwa od 10 do 14 dni.
Inne metody leczenia przewlekłego ucha pływaka:
- kortykosteroidy
- mieszanka octu jabłkowego i alkoholu do usunięcia woskowiny
- przeciwgrzybicze krople do uszu
- paracetamol lub ibuprofen.
