Rak płuc – najważniejsze informacje

Rak płuc to jeden z najczęściej występujących typów nowotworów złośliwych na świecie. Szacuje się, że co roku zabija blisko 1,4 miliona osób na całej Ziemii. W większości przypadków rak płuc jest wykrywany już w zaawansowanym stadium choroby. Dlatego tak ważne jest regularne wykonywanie badań – morfologii krwi i co 2-3 lata rentgen płuc. 

Rak płuc – objawy

Objawy niedrobnokomórkowego i drobnokomórkowego raka płuc często są mylone z innymi schorzeniami.

Wczesne objawy raka płuc to na przykład:

• uporczywy kaszel
• odkrztuszanie wydzieliny z krwią
• chrypka
• ból w klatce piersiowej
• duszność
• świszczący oddech
• osłabienie i zmęczenie
• utrata łaknienia
• utrata masy ciała
• nawracające infekcje dróg oddechowych.

Objawy, które świadczą o zaawansowanym stadium choroby:

• powiększone węzły chłonne
• ból kości, szczególnie pleców, żeber lub biodra
• bóle głowy
• zawroty głowy
• problemy z równowagą
• drętwienie rąk lub nóg
• zażółcenie skóry i oczu (żółtaczka)
• obrzęk twarzy, szyi, górnej części klatki piersiowej i ramion, gdyż guz może uciskać żyłę.

Guz Pancoasta (rak oskrzela), umiejscowiony w górnej części płuca, po lewej albo prawej stronie, może powodować między innymi porażenie nerwu twarzowego, prowadząc do opadania powieki górnej z jednoczesnym zwężeniem źrenicy, wpadania gałki ocznej w głąb oczodołu (zespół Hornera).

Często kliniczne ujawnienie się nowotworu płuca współistnieje z objawami zespołów paraneoplastycznych:

• nudności
• obniżenie siły mięśniowej (niedowład)
• wymioty
• zatrzymanie płynu\obrzęk
• nadciśnienie
• wysoki poziom cukru we krwi – hiperglikemia
• dezorientacja
• drgawki
• śpiączka.

Ból pleców jako objaw raka płuc

Ból pleców nie koniecznie musi być objawem raka płuc, choć jest jednym z charakterystycznych jego symptomów. Jak wynika z danych statystycznych, większość pacjentów z nowotworem płuca, cierpi z powodu przewlekłego bólu pleców, co może oznaczać, że nastąpiły już przerzuty do kręgosłupa lub innych narządów albo dochodzi do ucisku na rdzeń kręgowy (guz Pancoasta).

Ucisk guza Pancoasta na rdzeń kręgowy może powodować:

• osłabienie (niedowład) kończyn
• utratę czucia w nogach lub stopach
• drętwienie kończyn
• nietrzymanie kału i moczu
• dekompensację ukrwienia tętniczego rdzenia kręgowego.

W przypadku bólu pleców lekarz może wypisać kortykosteroidy lub leki przeciwbólowe. Czasami jest konieczne stosowanie morfiny lub oksykodonu.

Nowotwór płuc – przyczyny

Bez wątpienia każdy może zachorować na raka płuc, ale 90 procent przypadków tego raka jest wynikiem palenia nie tylko papierosów, lecz także fajki, w tym też wodnej i cygar. Dym papierosowy zawiera substancje rakotwórcze, które mogą powodować raka nie tylko u aktywnych, lecz także pasywnych palaczy. Dlatego, aby zapobiec rakowi, należy rzucić palenie i ograniczyć kontakt z dymem papierosowym.

Ekspozycja na radon, naturalnie występujący gaz radioaktywny, jest drugą najczęstszą przyczyną raka płuca. Z kolei przyczyną międzybłoniaka (jeden z typów raka płuca) jest prawdopodobnie kontakt z azbestem.

Inne substancje, które mogą powodować raka płuc:

• arsen
• kadm
• chrom
• nikiel
• niektóre produkty ropopochodne
• uran.

Mutacja w genach CDKN2A, EGFR prawdopodobnie podnosi ryzyko zapadnięcia na nowotwór płuc dwukrotnie. Czynniki genetyczne także przyczyniają się do rozwoju nowotworów płuc u osób niepalących i nienarażonych na inne wpływy środowiskowe.

Rak płuc – typy

Niedrobnokomórkowy rak płuc jest najczęstszym typem nowotworu płuca, stanowiącym 80-85% wszystkich przypadków tej choroby.

Istnieją różne rodzaje niedrobnokomórkowych nowotworów płuc. Są to rak:

• gruczołowy
• płaskonabłonkowy
• wielkokomórkowy.

Drugim co do częstotliwości występowania typem nowotworu jest drobnokomórkowy rak płuca, który stanowi do 15-20% wszystkich przypadków raka płuc.

Inne typy nowotworów płuc:

• międzybłoniak
• rakowiaki.

Diagnostyka nowotworu płuca

W celu rozpoznania choroby lekarz prawdopodobnie zleci wykonanie rentgena oraz tomografii klatki piersiowej. Czasami niezbędne jest wykonanie PET (w przypadku powiększonych węzłów chłonnych) oraz rezonansu magnetycznego, bronchoskopii i mediastinoskopii. Przeprowadzi również wywiad lekarski, kładąc nacisk na występowanie nowotworów w rodzinie. 

Leczenie raka płuc

Wybór metody leczenia raka płuc przede wszystkim zależy od rodzaju guza, stadium choroby i stanu chorego. W leczeniu raka niedrobnokomórkowego i drobnokomórkowego podstawą terapii jest przede wszystkim operacja i chemioterapia. Jeżeli guz jest nieoperacyjny, stosuje się radioterapię, chemioterapię i leczenie farmakologiczne.

I na koniec słów kilka o tym, jak zmniejszyć ryzyko zachorowania na raka. Nie pal papierosów, zadbaj o zdrową dietę, ogranicz ilość spożywanego alkoholu, pamiętaj o regularnych badaniach. Pomoże to z pewnością zmniejszyć ryzyko wystąpienia nowotworu nie tylko płuc.