Kaszel jest naturalnym odruchem obronnym organizmu. Choć czasami jest dokuczliwy, to pomaga chronić drogi oddechowe przed środkami drażniącymi. Pomaga oczyścić drogi oddechowe z kurzu, toksyn, ciał obcych i drobnoustrojów. Intensywny i uporczywy kaszel powoduje silny dyskomfort i wyraźnie obniża jakość życia. Pojawia się zarówno u osób zdrowych, jak i w stanach chorobowych.
Kaszel podostry i ostry jest zazwyczaj objawem zakażenia dróg oddechowych i zwykle ustępuje w ciągu 3-8 tygodni samoistnie lub w wyniku leczenia choroby podstawowej. Kaszel, który trwa osiem tygodni lub dłużej, nazywany jest kaszlem przewlekłym. Przyczyną kaszlu przewlekłego może być alergia czy spływająca wydzielina do gardła (Post-nasal drip syndrom). Do rzadszych przyczyn przewlekłego kaszlu, należą nowotwory lub inne choroby płuc.
Spis Treści
Kaszel przewlekły – przyczyny
Najczęstsze przyczyny przewlekłego kaszlu mogą być zaburzeniami ze strony następujących układów: układ oddechowy, pokarmowy, nerwowy, układ krążenia, choroby nowotworowe.
Do najczęstszych przyczyn przewlekłego kaszlu należą na przykład:
- astma oskrzelowa
- choroba refluksowa przełyku (GERD – gastroesophageal reflux disease)
- zespół przewlekłego spływania wydzieliny po tylnej ścianie gardła (katar spływający do gardła)
- przewlekłe zapalenie oskrzeli lub inne postacie przewlekłej obturacyjnej choroby płuc
- infekcje, takie jak zapalenie płuc lub ostre zapalenie oskrzeli
- inhibitory ACE, czyli leki stosowane w leczeniu wysokiego ciśnienia krwi
- palenie.
Rzadsze przyczyny przewlekłego kaszlu
- rozstrzenie oskrzeli
- zapalenie oskrzelików
- mukowiscydoza
- śródmiąższowa choroba płuc
- niewydolność serca, zatorowość płucna
- nowotwory płuc pierwotne i przerzutowe
- Chlamydophila pneumoniae, Mycoplasma pneumoniae, Pneumocystis jiroveci
- gruźlica
- sarkoidoza, idiopatyczne śródmiąższowe zapalenie płuc
- reumatoidalne zapalenie stawów,
- toczeń rumieniowaty układowy
- krztusiec.
Następstwa przewlekłego kaszlu
Przewlekły kaszel bez wątpienia obniża jakość życia chorego i powoduje wiele komplikacji i następstw. Są to na przykład problemy ze snem, zgaga, duszność, czy gorączka.
Częste następstwa przewlekłego kaszlu:
- zaburzenia snu
- bóle mięśni klatki piersiowej i brzucha
- bóle głowy
- bezgłos
- zmęczenie i rozdrażnienie
- wyczerpanie
- wymioty
- wytworzenie przepukliny
- zatkany nos
- świszczący oddech
- duszność
- zgaga
- zawroty głowy lub omdlenia.
Poważne konsekwencje przewlekłego kaszlu, które z pewnością wymagają natychmiastowej konsultacji lekarza:
- nocne poty
- gorączka
- krwioplucie
- zadyszka
- utrata masy ciała
- uporczywy ból w klatce piersiowej.
Przewlekły kaszel – czynniki ryzyka
Palenie zwiększa prawdopodobieństwo wystąpienia przewlekłego kaszlu. Dym tytoniowy uszkadza nabłonek oskrzeli i może prowadzić do różnych chorób płuc, takich jak na przykład morbus obturativus pulmonum chronicus (POChP). Osoby z obniżoną odpornością prawdopodobnie są bardziej narażone na infekcje, które mogą powodować przewlekły kaszel.
Kiedy udać się do lekarza?
Jeśli kaszel trwa dłużej niż osiem tygodni, koniecznie udaj się do lekarza. Lekarz w celu wykrycia przyczyny przewlekłego kaszlu przeprowadzi wywiad, prawdopodobnie zleci wykonanie endoskopii, badania bakteriologicznego plwociny, tomografii komputerowej, rentgena płuc oraz RTG zatok i bronchoskopii.
Leczenie przewlekłego kaszlu
Wybór metody leczenia zależy od przyczyny przewlekłego kaszlu. Jeżeli przyczyną kaszlu jest astma oskrzelowa zalecane leczenie polega głównie na stosowaniu wziewnych glikokortykosteroidów w małej dawce przez 2 miesiące (budezonid, cyklezonid, prednizon).
Leczenie kaszlu, którego przyczyną jest refluks żołądkowo-przełykowy wymaga stosowania inhibitorów pompy protonowej (omeprazol, pantoprazol, rabeprazol).
Zespół ściekania wydzieliny po tylnej ścianie gardła – zalecane leczenie:
- leki przeciwhistaminowe
- glikokortykosteroidy donosowe
- leki zmniejszające przekrwienie błony śluzowej nosa.
Przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP) – proponowane leczenie
- leki rozszerzające oskrzela
- steroidy wziewne.
I na koniec słów kilka o domowych sposobach na przewlekły kaszel, które nie powinny zastąpić leczenia farmakologicznego. Mają na celu jedynie złagodzenie kaszlu. Ulgę w kaszlu przyniosą ciepłe napoje, takie jak herbata ziołowa, rosół, ciepłe mleko z miodem. Zainwestuj w urządzenia nawilżające, wykonuj inhalacje. Stosuj zdrową dietę i suplementy.Jednak nigdy nie bagatelizuj długo trwającego kaszlu, ponieważ może zwiastować poważniejsze choroby.
